تحلیل سیاسی ایران در سالی که گذشت از زبان این انگلیسیها ، با ان چشمهـــــــــای چپشان !!.

 
احمد زیدآبادی
کارشناس امور
ایران و خاورمیانه
 

تهه و تنظیم و
انتخاب عکسها :

داوید





 
در ایران سال ۱۳۸۶ سال "اتحاد ملی و انسجام اسلامی" نامگذاری شده بود، اما آنچه در عمل اتفاق افتاد فاصله گرفتن بیشتر گروههای منتقد موجود از حکومت و بروز اختلاف و تفرقه بیشتر در بین ائتلاف ‌های سیاسی و بلوک قدرت حاکم بود.

در این سال، نه فقط از سوی نظام حاکم کوششی برای جلب مشارکت گروهها و اقشار منتقد و مخالف در اداره امور کشور به عمل نیامد، بلکه برخی از نیروهایی که پیش از آن از سوی حکومت تا اندازه ‌ای تحمل می ‌شدند، با محدودیت ‌های بیشتری روبرو شدند.


در سطح رسمی نیز نیروهای حاکم در عین حال، نتوانستند نمایشی از اتحاد و انسجام از خود در نشان دهند به طوری که شکاف ‌های پدید آمده در بطن جناح موسوم به اصول ‌گرا عمیق تر شد، اختلاف بین چهره ‌های عمل گرای درون هیئت حاکمه با جناح حامی رئیس جمهور ایران محمود احمدی نژاد ابعاد تازه ‌ای به خود گرفت و حتی جناح اصلاح طلب نیز نتوانست اتحاد قبلی خود را حفظ کند.

در سطح جامعه مدنی، تشدید برخورد با گروههای فعال حوزه ‌های مختلف در حقیقت نشان داد که حکومت قصد نشان دادن انعطاف در زمینه های‌ اجتماعی، سیاسی و حقوق بشری را ‌ندارد و منظورش از اتحاد ملی، بالا بردن تحمل خود در برابر این نوع فعالیت ‌های مسالمت آمیز نیست.

اما صرف نظر از حوزه مدنی و فعالیت ‌های سیاسی خارج ازحوزه قدرت دولت، در سطح حکومتی نیز در سال ۱۳۸۶ اتفاقاتی رخ داد که انسجام و اتحاد نهادهای حاکم را در نزد افکار عمومی به کلی مخدوش کرد.

در این سال، با درگذشت علی مشکینی رئیس مجلس خبرگان رهبری، تعیین جانشین او موضوعی کم و بیش پر سر و صدا شد.


با درگذشت علی مشکینـــی رئیس مجلس خبرگان رهبری،
تعیین جانشین او موضوعی کم و بیش پر سر و صدا شد

در واقع، درگذشت آقای مشکینی وجود دو طیف سیاسی در داخل مجلس خبرگان و میزان قدرت هر یک از آنها را علنی کرد.

این دو طیف که از سوی تحلیل ‌گران، سنتی - میانه رو و بنیادگرا- تندرو نام گرفتند در داخل مجلس خبرگان به صف آرایی در مقابل هم پرداختند. طیف سنتی – میانه رو را اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام رهبری می ‌کرد و رهبری طیف بنیادگرا - تندرو نیز با محمد یزدی رئیس جامعه مدرسین حوزه علیمه قم و احمد جنتی دبیر شورای نگهبان بود.
آقای یزدی با حمایت از آقای جنتی خود را در معرض رقابت بر سر به دست گرفتن رهبری مجلس خبرگان قرار نداد و بدین ترتیب احمد جنتی در مقابل آقای هاشمی رفسنجانی نامزد میانه روها برای این پست قرار گرفت .
آقای هاشمی رفسنجانی با کسب ۴۱ رای توانست احمد جنتی را شکست دهد، اما ۳۴ رای آقای جنتی نشان داد که طیف تندرو نیز در داخل مجلس خبرگان از قدرت بالایی برخوردار است.

با انتخاب آقای هاشمی رفسنجانی تصور می ‌شد که توازن قدرت در نظام حاکم تا حدودی به نفع میانه روها تغییر کرده است، اما تحولات بعدی این مساله را به اثبات نرساند.


موسویـــان پس از تصــــدی سمتهـــــای مهم در
جمهوری اسلامی به اقدامات ضد امنیتی متهم شد

پیش از انتخابات هیئت رئیسه مجلس خبرگان، نیروهای امنیتی حسین موسویان، از اعضای تیم سابق مذاکره کننده هسته ‌ای ایران به رهبری حسن روحانی را به اتهام "جاسوسی" دستگیر کرده بودند.

آقای موسویان از نزدیکان آقای هاشمی رفسنجانی و متحد نزدیک او حسن روحانی بود.
با آنکه مقام ‌های قضایی اتهام جاسوسی را برای آقای موسویان نمی ‌پذیرفتند، اما آقای احمدی نژاد و حامیان او با اصرار بر اینکه وی در پرونده هسته ‌ای ایران اطلاعات محرمانه ‌ای را به کشورهای غربی منتقل کرده است، خواستار مجازات او بودند.

از منظر سیاسی، بازداشت آقای موسویان به صورت نمادی از اختلاف بین آقای هاشمی رفسنجانی و آقای احمدی نژاد تلقی می ‌شد و سرنوشت او به میزان قدرت هر یک از آنها گره خورده بود.

به هر حال، دستگاه قضایی در مجموع جانب آقای موسویان را گرفت و او را با قید وثیقه آزاد کرد. هواداران آقای احمدی نژاد این مساله را به اعمال فشار طیف آقای رفسنجانی به قوه قضائیه مربوط دانستند و شماری از آنها در مقابل دادستانی تهران تظاهرات کردند. دستگاه قضایی این نوع ادعاها را تکذیب کرد، اما در عین حال به تظاهر کنندگان وعده داد که با انجام تحقیقات جدید به زودی در باره اتهام ‌های آقای موسویان تصمیم خواهد گرفت، تصمیمی که هنوز گرفته نشده است.


حامیان آقای رفسنجانی در اقدامی غیر منتظره حتی
از ثبت نام برای شرکت در انتخابات خودداری کردند

در آن زمان به نظر می ‌رسید که آزادی آقای موسویان به معنی غلبه طیف آقای رفسنجانی بر طیف آقای احمدی نژاد در این موضوع خاص باشد و از همین رو تصور می ‌شد که طیف حامی رئیس مجلس خبرگان برای تقویت موقعیت خود در نظام حاکم، برای حضور در هشتمین مجلس شورای اسلامی بصورتی سازماندهی شده وارد رقابت ‌های انتخاباتی شود.

چنین اتفاقی اما رخ نداد. حامیان آقای رفسنجانی که عموما در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت و حزب اعتدال و توسعه حضور داشتند، در اقدامی غیر منتظره حتی از ثبت نام برای شرکت در انتخابات خودداری کردند.

برخی تحلیل ‌گران این مساله را به اظهارات آیت الله علی خامنه ‌ای رهبر جمهوری اسلامی

در یزد مربوط دانستند که طی آن، نیروهای خواهان انعطاف در برنامه هسته ‌ای ایران را به باد انتقاد گرفت و نسبت به حضور آنان در مجلس هشدار داد.

برخی دیگر از تحلیل ‌گران، مساله را به کشمکش ‌های احتمالی بر سر تایید صلاحیت ‌ها و چگونگی تنظیم فهرست ‌های انتخاباتی نسبت دادند به هر حال، صرف نظر از دلیل واقعی عدم . ثبت نام یاران نزدیک آقای رفسنجانی در انتخابات مجلس هشتم، این ماجرا تا حدودی که رئیس مجمع تشخیص مصلحت روشن کرد نظام از قدرت و یا اراده و برنامه لازم برای تحکیم و تفوق موقعیت نیروهای وفادار به خود در نهادهای تصمیم گیر برخوردار نیست و احتمالا چالش وی با دولت آقای احمدی نژاد در همان سطوح قبلی با افت و خیزهایی ادامه پیدا خواهد کرد.

این در حالی است که در سال ۱۳۸۶ اختلاف در بین جناح موسوم به اصولگرا نیز جدی تر و شفاف تر شد.

در داخل مجلس هفتم، طیفی از حامیان قبلی آقای احمدی نژاد با تشکیل فراکسیون مجزایی با نام اصول گرایان مستقل انتقادهای خود را از برنامه ها و عملکرد دولت شدت بخشیدند و در انتخابات مجلس هشتم نیز فهرست جداگانه ‌ای دادند.


استعفای ناگهانی علی لاریجانی از دبیری شورای عالی
امنیت ملی و انتقادهای بعدی او از شیوه برخورد آقای
احمــــدی نــــــژاد با مسائل کشور ، او را به صف دیگر
چهـــره ‌های اصولگـــــرای منتقد رئیس جمهور وارد کرد

در کنار آنها، انتشار علنی نامه های انتقاد آمیز از سوی احمد توکلی رئیس مرکز پژوهش ‌های مجلس در مورد مسافرت ‌های خارجی آقای احمدی نژاد و نیز افشای نامه ‌ای از آیت ‌الله خامنه ‌ای توسط غلامعلی حداد عادل رئیس مجلس هفتم که در آن آقای احمدی نژاد موظف به اجرای قوانین مصوب مجلس شده بود، از عمیق تر شدن اختلاف های پشت پرده بین رهبران شاخص جناح موسوم به اصولگرا حکایت داشت.

در این بین، استعفای ناگهانی علی لاریجانی

از دبیری شورای عالی امنیت ملی و انتقادهای بعدی با مسائل وی از شیوه برخورد آقای احمدی نژاد با مسائل کشور، او را به صف دیگر چهره ‌های اصولگرای منتقد رئیس جمهور از جمله محمد باقر قالیباف شهردار سابق تهران و محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران وارد کرد.

در حقیقت این تحولات نشان داد که هر چه آقای احمدی نژاد به پایان دوره ریاست جمهوری خود نزدیک می ‌شود، بیش از پیش از متحدان سیاسی خود فاصله می ‌گیرد.

با این حال، گروههای اصلی اصولگرا تلاش کردند تا انتخابات مجلس هشتم را به صورت نمادی از ادامه ائتلاف خود نشان دهند و تجربه دور سوم شوراهای شهر و روستا را که انتخابات طرفداران آقای احمدی نژاد به صورت جداگانه و با نام رایحه خوش خدمت در آن شرکت کردند و شکست سختی خوردند را تکرار نکنند، اما شواهد نشان می دهد که این ائتلاف پس از انتخابات پایدار نخواهد ماند و بسیاری از اعضای فهرست آنها در صورت راهیابی به مجلس به انتخاباتی مخالفت با سیاست ‌های دولت برخواهند خاست.

 اختلاف در بین نیروهای موسوم به اصولگرا در حالی رو به گسترش به نظر می ‌رسد که سال ۱۳۸۶ شاهد بروز اختلاف عمیقی بین اصلاح طلبان نیز بود، اختلافی که احتمالا در سال ۱۳۸۷ ادامه می ‌یابد و تعمیق می ‌ شود
 

اختلاف در بین نیروهای موسوم به اصولگرا در حالی رو به گسترش به نظر می ‌رسد که سال ۱۳۸۶ شاهد بروز اختلاف عمیقی بین اصلاح طلبان نیز بود،

اختلافی که احتمالا ادامه می ‌یابد و تعمیق می ‌شود.

در حقیقت مهدی کروبی دبیر کل حزب اعتماد ملی در روزهای مشرف به برگزاری انتخابات انتقادهای جسته و گریخته قبلی خود را از اصلاح طلب شدت بخشید و به شماری از اعضای موثر آنها لقب "افراطی" داد.

در مقابل، سایر گروههای اصلاح طلب نیز به انتقاد از آقای کروبی و حزب تحت رهبری او برخاستند و در نهایت برای انتخابات مجلس هشتم دو فهرست مجزا از نامزدها معرفی کردند که البته اغلب آنها در دو فهرست مشترک بودند.

به نظر می ‌رسد آقای کروبی به دو قطبی کردن فضای سیاسی ایران بین اصلاح طلبان و اصولگرایان باور ندارد و با فاصله گرفتن از اصلاح طلبان می ‌کوشد تا حزب خود را فارغ از دسته بندی های سیاسی مرسوم معرفی کند، اما موفقیت او در این زمینه تا حد زیادی به راه یافتن نامزدهای حزب اعتماد ملی به مجلس هشتم بستگی دارد.

گروههای اصلاح طلب آقای کروبی

را متهم می ‌کنند که وی برای دستیابی به کرسی ریاست جمهوری در دوره آینده، صف خود را از اصلاح طلبان مغضوب حکومت جدا کرده است، اما آقای کروبی ضمن تاکید بر حضور خود در انتخابات ریاست جمهوری آینده، مخالفت خود با اصلاح طلبان را به مسائل مهمتری از جمله تجربه مجلس ششم که ریاستش با وی بود، ربط می ‌دهد.

به هر حال، سال ۱۳۸۶ نشانی از اتحاد در ایران با خود نداشت و بیشتر شاهد به هم خوردن صف بند یهای گذشته بود. آیا سال آینده شاهد صف بندیها و آرایش ‌ تازه سیاسی در ایران خواهیم بود و یا اینکه روند تجزیه و پراکندگی ادامه خواهد یافت