برگرفته از
الیشا شمسیان
تهیه و تنظیم : داوید
ششم مــارس ۲۰۰۸
سفره نوروزی همراه با هفت سین و کتاب مقدس هر باوری و اندوه
خود تبعیدی اجباری . »» سال نو ایرانی ۱۳۸۷ بر همگان مبارک «« .
ایرانیان باستان، بر پایه ی آموزش های پیامبرشان اشو زرتشت، بر این اندیشه بودند که شادی از جلوهای نیک اهورایی و همساز با زندگی ست، با این نگرش، پیوسته بر آن بودند تا در هر مناسبتی اندوه و سوگواری را از خود دور سازند.
جشن نوروز از برجسته ترین و با شکوه ترین یادگاری های ایرانیان است که سال های زیادی را پشت سر گذاشته است و یکی از جشن های بسیار کهن جهان به شمار می رود.
بیشترین ارزش این جشن را میتوان در آن دانست که با سپری کردن نشیب و فرازهای فراوان، چون کوهی استوار ایستاده و با روح و احساس مردم این سرزمین چنان سرشته شده است که آنها همه ساله در ژرفای دل و جان و روان خود چشم به راه فرا رسیدن آن هستند و از هفته ها قبل، با ایمان و علاقه ی سرشتی به پیشبازش می روند.
بدین گونه هنگامی که گل، گیاه و سبزه جان تازه می گیرند و جهانِ زنده، درفش رنگارنگ زندگی را به شادی می افزاید، از سوی دیگر فروغ عشق و امید سراسر آفرینش را فرا می گیرد و جنبش، تلاش و کوشش در همه جا و همه چیز دیگر بار جان می گیرد. سال نو و جشن نوروز در شروع ماه فروردین با شکوهِ تمام آغاز می شود.
پیدایش نوروز
گروهی از پژوهشگران و تاریخ نگارانِ ایرانی بر این باورند که جشن نوروز را جمشید، پادشاه پیشدادی، بنیان نهاده است؛ نکته و باوری که دانشمندان و شاعرانی چون: حکیم فردوسی توسی، خیام نیشابوری و ابوریحان بیرونی در آثار ارزشمند خود گزارش آن را به خوبی شرح داده اند. در ادبیات کهنِ منسوب به زرتشتیان آمده است که خداوند جان و خرد، گیتی را در شش هنگام یا شش چَهره گاهنبار) آفریده و هر چَهره، پنج روز به طول انجامیده و ( در هر چَهره یکی از پدیده های اهوارامزدا که لازمه زندگی است آفریده شد.
به این ترتیبکه نخست اسمان سپس اب ، زمین ، گیاهان ، جانوران ، و در پایان چهره ششم که ۵ روز اخر هر سال است ب انسان افریده شده و با پیدایش انسان تکامل در افرینش به مرحله تازه ئي رسید و از ان پس انسان اندیشمند با بهره گیری از شرائط مناسبی که از پیش برایش فراهم شده بود زندگی خود را در روی زمین اغاز کرد. ،
توضیح ۱ : در کتاب مقدس یهودیان - تورات - ( سفر پیدایش، باب اول ) آمده است که خداوند آفرینش را در شش روز انجام داده است .
زرتشیان برابر نوشته های اوستایی باور دارند که ده روز ) مانده به آغاز فروردین ماه هر سال، فرَوَهرهای ( درگذشتگان، به زمین فرود خواهند آمد، مدت ده شبانه روز میهمان فرزندان و نوادگان خود خواهند بود و در سپیده دم نخستین روز از ماه فروردین (آغاز نوروز) به جایگاه مینوی خود باز خواهند گشت.
توضیح ۲ : در باور زرتشتیان یکی از نیروهای معنوی درون انسان فرَوَهَر است که در آغاز تولدش به اراده خداوند در وجود او به ودیعه سپرده می شود و پس از مرگ انسان بار دیگر به عالم بالا باز می گردد. واژه فروردین نیز از واژه فروهر گرفته شده
است !.
تخم مرغهای رنگ شده به نمونه
باروری بر سر سفــره نوروزی .
در شب پیش از نوروز، زمانی که تاریکی آخرین شب سال در برابر سپیده دم نخستین روز بهار، رنگ می بازد، با افروختن آتش بر بالای بلندی و یا بام خانه ها، بازگشت فرَوَهَرها از زمین را بدرقه می کنند و با نیایش خود، خشنودی روان و فرَوَهَر درگذشتگان را فراهم می سازند و بازآمدنشان را در آغاز سال بعد، آرزو می دارند !.
توضیح ۳ : بعد از اسلام ایام هفته به فرهنگ ایرانی وارد شد و به علت نحس بودن چهارشنبه در فرهنگ عرب که نحس ترین آن آخرین چهارشنبه سال بود، شب سوری به شب چهارشنبه سوری تبدیل شد تا مردم با پریدن از روی آتش این نحسی را از خود دور نمایند.
سفره نوروزی
پیش از تحویل سال نو باید سفره ی نوروزی آماده شود. در زمان گذشته این سفره را، زیرِ ویجو پهن و پس از آغاز سال نو آن را به روی ویجو منتقل می کردند.
در سفره ی نوروزی به جز نماد هایی از امشاسپندان میوه، خوراکی و چیزهای دیگری هم وجود دارد.
توضیح ۴ : امشاسپندان، برخی از فروزهای خداوند هستند. تعداد امشاسپندان شش است : نیک اندیشی، راستی، توانایی، مهرورزی، رسایی و جاودانی
کتاب اوستا - نامه ی آیینی زرتشتیان - یا کتاب گات ها - پیام اشوزرتشت - را در کنار آینه و گلابدان پر از گلاب می گذارند. چراغ روشن که نماد فروغ ایزدی و یادآور نیک اندیشی و راستی است نیز در سفره وجود دارد. چند تخم مرغ ساده و رنگ کرده را هم که نشان باروری می دانند بر روی سفره قرار می دهند.
ماهیهای رنگی به نمونه ازادی و نشاط
و سلامـــــــتی بر سر سفـــــــره نوروزی
هفت سین
سفره ی نوروزی "هفت سین" نیز فراهم می شود. عدد هفت یکی از عددهای ورجاوند و گزیده شده در فرهنگ ایرانی و زرتشتی است. هفت سین در مراسم نوروزی به روایت های گوناگون به وجود آمده است، گروهی از پژوهشگران بر این باورند که در زمان ساسانیان، بشقاب های نقش دار بسیار زیبایی را از سرزمین چین به ایران آورده اند که به تدریج به نام آن سرزمین "چینی" نام گرفته اند و واژه "چینی" بعدها به " سینی" تبدیل شده است. در جشن نوروزِ آن زمان، میوه ها و شیرینی ها و خوراکی های دیگر را در هفت عدد از این سینی ها می چیدند و بر سفره نوروزی می گذاشتند و آن را هفت چینی یا هفت سینی می گفتند که بعدها در طول زمان به هفت سین تبدیل شده است.
گروهی دیگر چنین باور دارند که در زمان های پیش و به هنگام نو شدن سال، هفت شین بر سفره نوروزی می گذاشتند مانند: شیر، شکر، شیرینی، شربت، ... که به تدریج به هفت سین تبدیل شده است؛ گروهی دیگر بر این گمانند که ابتدا هفت چین بوده است، یعنی هفت نوع چیدنی از درخت، که بعدها به هفت سین تغییر یافته است.
دید و بازدید نوروزی
دید و بازدیدهای نوروزی از اول فروردین ماه آغاز می گردد، فرزندان برای دیدار و شادباش گفتن به بزرگ ترها، نخست به خانه ی پدربزرگ و مادربزرگ، پدر و مادر می روند و پس از آن زرتشتیان مراسم دیدار و شادباش نوروزی به خویشان و آشنایان، تا روز بیست و یکم فروردین ماه ادامه می دهند. زیرا در باور زرتشتیان تا بیست و یک روز پس از آغاز سال نو، جشن نوروز ادامه خواهد یافت
سیزده ی نوروز
سیزدهمین روز از ماه فروردین، تیر یا تِشتَر نام دارد. ایزد تیر یا تشتر که در اوستا یَشتی هم به نام آن وجود دارد، ایزد باران است. در باور پیشینیان پیش از اشوزرتشت، برای اینکه ایزدِ باران در سال جدید پیروز شود و دیو خشکسالی نابود گردد باید مردمان در نیایش روز تیر، از این ایزد یاد کنند و از او درخواست باریدن باران داشته باشند.
در ایران باستان پس از برگزاری مراسم نوروز، هنگامی که سبزه از زمین می‌رویید و گندم و حبوبات سبز می گشتند، در روز سیزدهم که به ایزد باران تعلق داشت مردم به دشت و صحرا و کنار جویبارها می رفتند و به شادی و پایکوبی می پرداختند و آرزوی بارش باران را از خداوند می کردند
No comments:
Post a Comment